Jeśli znalazłeś ten artykuł, to oznacza, że spodziewasz się nagrania przed kamerą w najbliższych dniach. Zapewne odrobinę się tym denerwujesz i chcesz dowiedzieć się jak wypaść możliwie dobrze. Potrzebujesz dowiedzieć się jak występować przed kamerą? Przedstawię Ci garść porad odnośnie tego jak przygotować się do takiego wystąpienia, żeby nagranie wyszło naturalnie, swobodnie i profesjonalnie. Poza sprawami merytorycznymi opowiem Ci także, jak rzecz wygląda z drugiej strony kamery oraz wyjaśnię dlaczego jako operator kamery jestem Twoim sprzymierzeńcem!
Jak występować przed kamerą – przygotowania
Ubiór
Unikaj wszelkich powtarzających się, drobnych wzorów geometrycznych – należą do nich linie, paski, kratki, szachownice, itp. W przypadku niektórych kamer takie wzory generują tzw. efekt mory – jest to wada obrazu której nie da się usunąć w postprodukcji, dlatego trzeba unikać sytuacji które mogą prowadzić do jej powstawania. Unikanie wzorów na tekstyliach niestety nie wystarcza – ryzykowne są także wyraziste faktury i sploty samych materiałów – te także tworzą powtarzające się mikrowzory, które potrafią wygenerować morę w kamerze.

Kolorowe paski które widzisz na zdjęciu powyżej to właśnie mora. Sam materiał był jednolity i nie miał żadnego wzoru – problematyczny okazał się splot, który w zbliżeniu dał taki efekt.
Warto unikać również czystej bieli i czystej czerni. Biel bywa trudna w kontrolowaniu ekspozycji, a czerń rzadko kiedy wygląda dobrze w towarzystwie twarzy. Nie czuj się jednak ograniczony! Biel złamana delikatnie ciepłym odcieniem, albo głęboki granat są już zupełnie w porządku, a pomiędzy nimi jeszcze całą paleta szarości, nie wspominając już o użyciu wszelkich kolorów! Najważniejsze to czuć się w ubraniu dobrze – swoboda w ubiorze będzie dla Ciebie ułatwieniem podczas nagrania, co przełoży się pozytywnie na jego jakość!
Zawsze pozytywnie wypadają wszelkie kolory ziemi, błękity, oraz tonacje pastelowe. Staraj się unikać krzykliwych kolorów, czerwieni oraz neonowych barw. Ubiór oczywiście musi być dopasowany do postaci, jaką chcesz być na ekranie. Inaczej do wywiadu ubierze się pani minister, a inaczej uznana artystka malarka. Te sprawy są jednak powiązane ze społecznie przyjętym dress-codem i nie są związane bezpośrednio z faktem pracy z kamerą.
Przygotuj się merytorycznie
Jeśli odczuwasz niepewność, możesz albo dowiedzieć się z góry jakiego rodzaju zakres pytań może zostać Ci zadany. Żaden dziennikarz raczej nie odmówi Ci takiej informacji, a jeśli nagranie nie ma charakteru reportażowego, a skupia się bardziej na wypowiedzi do filmu kreacyjnego, to temat powinien być szczegółowo opisany w scenariuszu.
Jeśli nie masz żadnych dostępnych takich informacji, to wciąż możesz sporo wydedukować z sytuacji. Skoro spodziewasz się nagrania, to zapewne będziesz wypowiadać się na temat, który jest Ci bliski i dobrze znany. To oznacza, że na co dzień posługujesz się słownictwem potrzebnym do nagrywanej wypowiedzi i zapewne robisz to z dużą swobodą. Wykorzystaj ten potencjał i nie wpuszczaj się w pułapkę pisania całego tekstu od deski do deski! Takie rozwiązanie wydaje się być intuicyjne i słuszne, ale w praktyce bywa bardzo blokujące!
Zamiast opowiadać swobodnie i realizować zamierzoną intencję, osoby które przygotowały sobie tekst często łapią się na drobnych nieścisłościach względem tego co przygotowały, co powoduje blokadę i konieczność realizowania powtórki. Co gorsza, widz natychmiast wyczuje sztuczność i straci zainteresowanie dalszym oglądaniem nagrania!
To nie oznacza, że masz się nie przygotowywać. Zamiast pisać cały tekst, zastanów się dobrze nad tym o czym oraz w jaki sposób chcesz opowiedzieć. Jasno nakreślona intencja wypowiedzi nie zamyka Cię w sztywnych ramach i daje swobodę wypowiedzi, a jednocześnie oferuje wolność w doborze słów.
W sferze filmu reklamowego, jeśli nie jesteś zawodowym aktorem to wypowiedź do kamery najczęściej ma miejsce w przypadku filmów korporacyjnych. Sprawdź, jakie mamy metody, żeby stworzyć udany film korporacyjny!
Makijaż
Jeśli chodzi o panie, zazwyczaj ochoczo korzystają z usług profesjonalnej wizażystki. Panowie zwykle są mniej chętni, ale praktyka mówi jedno – warto. Wizażystka zadba o to, żeby ukryć wady cery, oraz zredukuje niechciane refleksy świetlne. Tak przygotowana twarz po prostu wygląda lepiej w kamerze.
Wystąpienie przed kamerą
Poza
Z doświadczenia wiem, że nawet ludzie z pozoru spokojni i oswojeni z kamerą bardzo często przenoszą ciężar ciała z jednej nogi na drugą, co jest oznaką wewnętrznego poddenerwowania. Nigdy nie mówię wtedy osobie przed kamerą „nie bujaj się” – zamiast tego proponuję szersze rozstawienie stóp. Taka poza nie tylko nie daje możliwości kołysania się, ale też poprawia pracę przepony, czego efektem jest łatwiejsze wypowiadanie się. Drugim skutkiem ubocznym jest podświadome zwiększenie pewności siebie – co w obiektywie również wychodzi na plus.
Swobodnie opuszczone ręce są również oznaką swobody i komfortu. Jeśli martwisz się, że nie masz co zrobić z dłońmi to nie przejmuj się – w tej pozycji zazwyczaj ich nie widać, natomiast zyskuje na tym Twoja sylwetka!
Spojrzenie
O to, czy masz mówić bezpośrednio do kamery czy do osoby stojącej obok zapytaj realizatora. Zwyczajowo – jeśli robisz nagranie o charakterze szkoleniowym lub vlog’owoym to potrzebny jest kontakt z widzem. Wtedy mówisz bezpośrednio do obiektywu. Jeśli nagranie jest związane z reportażem/wydarzeniem, najczęściej obok kamery stawia się osobę zadającą pytania, z którą rozmawiasz nie zwracając uwagi na obiektyw.
Jeśli masz przygotowaną ściągę, to mam dla ciebie złą wiadomość. Niestety nie użyjesz jej tak, jak się spodziewasz. Nawet jeśli powiesisz kartkę 5 cm od obiektywu, to niestety każde spojrzenie w inną stronę będzie doskonale widoczne w kamerze. Na szczęście nie oznacza to, że musisz powiedzieć od razu wszystko z głowy. Porozmawiaj z realizatorem – wyjaśni Ci w jaki sposób będzie chciał zmontować daną wypowiedź, oraz jeśli tylko to możliwe pomoże podzielić wypowiedź na kilka krótszych. W ten sposób będziesz mieć możliwość nagrywania krótszych fragmentów.
Przy takim rozwiązaniu zyskują obie strony – Tobie łatwiej jest się skupić, a filmowcy otrzymują płynniejsze wypowiedzi – to, że będzie we fragmentach zazwyczaj nie stanowi żadnego problemu. Tym zajmie się już montażysta.
Jak występować przed kamerą – mowa ciała
Badania naukowe dowodzą, że w komunikacji interpersonalnej tylko 7% całości stanowi treść merytoryczna. Reszta wychodzi poza zakres narracyjny – są to ton głosu, tempo, pauzy, rytm, gestykulacja, spojrzenie, poza ciała, mimika. Dobrze, kiedy ciało jest wyprostowane, ale nie spięte. Nogi rozstawione na szerokość bioder świadczą o pewności siebie. Gestykulacja nie wychodząca poza ramę klatki piersiowej prezentuje się dobrze w kamerze ale także mówi o pewnym wyważeniu i stabilności emocjonalnej mówcy.
Praca z teleprompterem
Jeśli Twoja wypowiedź jest dłuższa, możesz poprosić o teleprompter. Taką prośbę warto skierować kilka dni przed nagraniem, ponieważ nie stanowi on podstawowego wyposażenia ekipy realizacyjnej. Kiedy jednak jest dość czasu na jego przygotowanie, to jego dostarczenie na plan nie powinno stanowić problemu.
Prześlij przygotowany tekst. Podczas zdjęć będzie można go odczytać z tafli szkła, znajdującej się przed obiektywem. Takie rozwiązanie niesie za sobą wiele korzyści. Podstawową jest to, że tekst nie uleci Ci z pamięci – będziesz po prostu go czytać, jednocześnie zachowując kontakt wzrokowy z kamerą. Z doświadczenia wiem, że praca z teleprompterem przynosi dużą ulgę występującym osobom, a dla wielu jest to wręcz zabawne doświadczenie.

Praca z teleprompterem jest dość naturalna i przyjemna. Zdejmuje stres z barków i pozwala skupić się na tym, jak prezentujemy się przed kamerą.
Jak występować przed kamerą z teleprompterem? Otrzymasz do ręki prosty pilot, który pozwoli na sterowanie prędkością przewijania tekstu (dzieje się to automatycznie), oraz z możliwością zatrzymania go w miejscu. W ten sposób nie musisz mówić pod tempo telepromptera, ale możesz dostosować go do płynności i tempa Twojej wypowiedzi. Reszta jest już intuicyjna – po prostu czytasz tekst na głos!
Żeby nie było zbyt pięknie, jest jednak mały haczyk. Dość łatwo wpaść w machinalność i monotonię wypowiedzi. Tutaj znów musisz wykrzesać z siebie nieco aktorstwa, żeby podtrzymać uwagę widza i nie zdradzić się, że korzystasz z udogodnienia, jakim jest telepromter. Jednym słowem – musisz choć trochę czuć, jak występować przed kamerą!
Tempo – nie śpiesz się!
Naprawdę, daj sobie czas. Nabierz głęboko powietrze w płuca, przemyśl raz jeszcze co chcesz powiedzieć. Jeśli potrzebujesz, to postój chwilę przed kamerą i oswój się z sytuacją. Ten moment jest także bardzo potrzebny dla ekipy filmowej – chociaż przygotowali i oświetlili plan specjalnie dla Ciebie, to nie wszystko można było przewidzieć zanim pojawiłeś się przed kamerą. Trzeba dostosować statyw do Twojego wzrostu, poprawić ostrość, skorygować światło tak, żebyś wyglądał jak najkorzystniej. Czasem przy tych mikro-zmianach pojawiają się niechciane obiekty w tle, które trzeba szybko usunąć. Możliwe też, że zostaniesz poproszony o przesunięcie się o kilka centymetrów. Po tych ostatnich szlifach można swobodnie zaczynać.
Jeśli wciąż nie czujesz się komfortowo, powiedz to wprost. Doświadczony realizator który nagrywał już setki osób i 90% z nich denerwowało się tak samo jak Ty doskonale wie, że w takiej sytuacji trzeba zająć człowieka krótką rozmową, rozbawić. Dla twórców filmu najwyższym priorytetem jest uzyskanie nagrania które wygląda i brzmi dobrze – zależy nam na tym, żebyś wypadł dobrze, bo efekty naszej pracy ocenia wiele par oczu.
Kiedy już zaczniesz mówić, pójdzie o wiele łatwiej niż Ci się wydawało. Nawet jeśli złapiesz się na jakiejś pomyłce, nie zatrzymuj się, nie irytuj – będąc niewzruszonym potknięciem kontynuuj swoją wypowiedź aż do końca. To, co uznasz za warte poprawienia, będzie można poprawić w kolejnym podejściu.
Pozwól sobie na błędy
Co z tego, że już wiesz jak występować przed kamerą, kiedy emocje biorą górę, a Ty czujesz że pocą Ci się dłonie, popełniasz błąd za błędem, a w głowie rośnie przekonanie, że wypadasz źle przed kamerą?
Najważniejsze – pozwól sobie na błędy, uszanuj własny wysiłek, nie karć się wewnętrznie za swoją nieudolność. Podchodząc do samego siebie z akceptacją i szacunkiem, dajesz sobie więcej przestrzeni do zmian. Łatwiej będzie Ci zapanować na stresem.
Wystąpienie przed kamerą dla mało kogo jest naturalną sytuacją. Dyskomfort, który odczuwasz jest naturalny. Im większy dystans do tego będziesz mieć, tym lepiej wypadniesz. Tymczasem – co zrobić z błędami?
Powtórki
Często potknięcie, które zauważyłeś sam, było niewidoczne dla obserwatorów i dla kamery lub ma znikome znaczenie. Możliwe też, że zostanie ukryte montażem. Nie krępuj się jednak, jeśli czujesz, że nie jesteś zadowolony z nagrania – filmowcy bez problemu umożliwią ci wykonanie nawet kilku powtórek. Większa ilość materiału jest zresztą dla nas korzystna – mając wybór w kilku wersjach możemy wybrać najlepsze fragmenty i skleić z tego wypowiedź idealną!
Jeśli czujesz już większą swobodę wypowiedzi przed kamerą, a złapiesz się na pomyłce, to mam dla Ciebie znakomitą technikę. Cofnij się do początku zdania, w którym popełniłeś błąd i zacznij je od początku. Nie musisz nagrywać całej wypowiedzi od zera – to jedno, ostatnie zdanie naprawdę wystarczy. Korzystając z tej techniki nie wybijasz się z rytmu – po zmontowaniu cięcie będzie nie do wytropienia. Dodatkowo – skutecznie redukujesz czas potrzebny na nagranie. Można nazwać to techniką autoreżyserii.
Jeśli znalazłeś odpowiedź na swoje pytania w tym artykule to bardzo się cieszę! Jeśli nie, zostaw w komentarzu swoje pytanie, a z pewnością rozszerzymy artykuł o kolejne aspekty.
1 komentarz
Zgadzam się w 100%. Od siebie dodam również, że ważny jest kontakt między kamerzystą a osobą występującą. Im lepszy ten kontakt, tym mniej się stresujemy i tym bardziej naturalnie będzie wyglądać dany występ. Zaoszczędzimy sobie tym również dużo stresu. Najważniejsza jest atmosfera ! 🙂